Kolory spalin i ich znaczenie – czy czarny dym z rury wydechowej to zawsze zła wiadomość?

Spaliny samochodowe zazwyczaj pozostają niewidoczne, a przy uważnej obserwacji można dostrzec jedynie wibrujące powietrze. Ruch jest efektem rozgrzania gazów podczas spalania paliwa. Ich temperatura przy wylocie z rury wydechowej osiąga około 200-300 stopni. Przy prawidłowo przebiegającym procesie ilość cząstek stałych jest ograniczona do minimum. Stąd też wszelkie smugi dymu sygnalizują problem.

Czym są spaliny i co zawierają?

Spaliny są naturalnym produktem ubocznym procesu spalania benzyny czy oleju napędowego. Jego efektywność jest uzależniona od zachowania właściwych proporcji pomiędzy ilością spalanego paliwa i tlenu, niezbędnego do zajścia takiej reakcji. W prawidłowo działającym układzie paliwowo-napędowym proporcje te są precyzyjnie kontrolowane tak, że do spalin przedostają się jedynie produkty powstałe w wyniku reakcji.

Czystość spalin jest niezwykle ważna z punktu widzenia ekologii. Dlatego w Europie obowiązują surowe normy, precyzyjnie weryfikowane podczas różnych kontroli. Za ich nieprzestrzeganie grożą bardzo wysokie mandaty. Spaliny w prawidłowo działającym samochodzie, w którym następuje całkowite i zupełne spalanie paliwa oraz oleju, zawierają jedynie wodę (parę wodną), dwutlenek węgla CO2 i trójtlenek siarki SO3. Gdy spalanie jest niecałkowite lub niezupełne, do spalin dostają się też substancje takie jak tlenki węgla, siarki i azotu, węglowodory HC, aldehydy, sadze, popioły i wiele innych.

Co oznaczają kolory dymu w spalinach?

Kiedy w spalinach pojawia się dym w określonym kolorze, jest to jednoznaczne z występowaniem niecałkowitego lub niezupełnego spalania oleju i/lub paliwa. Kolory dymu nie są przypadkowe, zależą bowiem od tego, jakie substancje trafiają do strumienia wylotowego. One też wskazują, gdzie szukać przyczyny. Standardowo z rury wydechowej Twojego seata może się wydostawać dym w jednym z czterech kolorów:

* niebieski – z niebieskim dymem będziesz mieć do czynienia wtedy, gdy do paliwa dostanie się lej i będzie on również spalany w komorze silnika. Do przecieku może dochodzić na skutek awarii turbosprężarki lub rozszczelnienia zaworów. Niebieskie spaliny mogą też pojawić się w przypadku problemów z gładziami cylindrów czy pierścieniami tłokowymi, co zwykle oznacza kosztowny remont silnika,

* biały – dym w kolorze białym zazwyczaj zawiera duże ilości pary wodnej. Jest ona szczególnie często widoczna zimą, jednak wraz z rozgrzaniem silnika strumień zanika. Jeśli zjawisko utrzymuje się przez dłuższy czas może to sugerować problem z uszczelką pod głowicą i przedostawaniem się płynu chłodniczego wraz z wodą. Dodatkowymi objawami takiego problemu są utrata mocy auta lub nierówna praca silnika,

* czarny – ciągnąca się za rurą wydechową czarna chmura jest objawem, który towarzyszy awarii wtryskiwaczy lub turbosprężarki. Może też być następstwem braku filtra cząstek stałych,

* szary – szary dym jest nieco łagodniejszym objawem problemów, które generują czarne spaliny. Pojawia się, gdy następuje zachwianie proporcji pomiędzy powietrzem i paliwem w silniku.

Czy czarny dym to zawsze czarny scenariusz?

Czarny dym wydostający się z rury wydechowej zazwyczaj oznacza poważną i kosztowną awarię. Dotyczy bowiem głównie samochodów z silnikiem wysokoprężnym, a w szczególności awarii wtryskiwaczy czy turbiny. Oba te elementy są podatne na uszkodzenia oraz drogie, podobnie jak ich wymiana. Istnieją jednak sytuacje, w których czarny dym nie jest równoznaczny z poważną awarią.

Jedną z nich jest brak filtra DPF, który zatrzymuje sadze i cząstki stałe. W silnikach benzynowych natomiast do powstania takiego zjawiska może się przyczyniać niewprawny tuning elektroniki jednostki napędowej. Warto jednak pokusić się o rozwiązanie takich problemów, gdyż z jednej strony mogą w przyszłości prowadzić do poważnych uszkodzeń, a z drugiej – do wysokich mandatów podczas kontroli spalin.